Γράφει ο Τσαρλς Μπουκόβσκι[1] στο ποιήμά του «Παγιδευμένος»[2]
[…]
δεν της
κρατάω μίσος.
δεν έκανε
τίποτα
ασυνήθιστο.
μα από ’κείνη
μόνο το ασυνήθιστο
ζητούσα.
Ζητώ δύο φορές τη συγχώρεσή σου αγαπητέ αναγνώστη, μια γιατί απομόνωσα τούτο το κομμάτι των σκέψεων τού ποιητή κι ακόμα μία γιατί θα προσπαθήσω να αλλάξω την αρχική του σκέψη και πρωταγωνίστρια στο ποίημα αυτό θα κάνω τη ζωή. Τη δική μας ζωή, τη ζωή μας, το βίο μας, τις ανάσες που δικαιούμαστε να ανασάνουμε σε τούτο τον κόσμο τον μεθυσμένο από τη συνήθεια. Αναλογίζομαι λοιπόν τι κάνουμε με τη ζωή που μας κληροδοτήθηκε κι έχουμε στα χέρια μας κι η απάντηση έρχεται σχεδόν αβίαστα. Οι περισσότεροι από εμάς,… τίποτα ασυνήθιστο, κι ας λείπει από τα όνειρά μας το συνηθισμένο. Κι έτσι, μαζί με τις χαμένες μας μέρες χάνεται κι ο πολιτισμός που οφείλουμε να σμιλέψουμε στον καιρό του χρόνου που μας αναλογεί για να τον παραδώσουμε φρέσκο και ζωντανό στα παιδιά μας. Αποποιούμαστε σχεδόν σε κάθε δευτερόλεπτο και σε κάθε μας ανάσα τη σημαντικότατη αυτή ευθύνη κι ο ιστορικός του μέλλοντος, σε δυο, τρεις, πέντε αιώνες από σήμερα θα γράψει για μας: «Είχαν έξυπνα τηλέφωνα, έξυπνα ρολόγια, έξυπνα αυτοκίνητα ακόμα κι έξυπνα ψυγεία είχαν αλλά οι ίδιοι ήταν ηλίθιοι! Δεν έζησαν ούτε μια μέρα για τον έρωτα, για την αγάπη, για τη χώρα και τον πλανήτη τους, έζησαν απλώς για να είναι καταναλωτές τεχνητής εξυπνάδας ή τεχνηέντως κατασκευασμένης ιστορίας και δημοκρατίας μα και πλαστικού πολιτισμού».
Θα συμφωνήσουμε ενδεχομένως πως κάποια πράγματα είναι δύσκολο να αλλάξουν, οι αλλαγές άλλωστε συνήθως δεν αρέσουν. Η αποφλοίωση του συστήματος, για δει κανείς εντός του και να αποφασίσει τι είναι καλό και τι όχι, σημαίνει ταυτόχρονα και ανάληψη ευθύνης από το σύνολο των πολιτών και της κοινωνίας. Η ευθύνη πάντοτε είναι ένα βαρύ πράγμα για το σηκώσει κανείς. Γι’ αυτό μάθαμε να φονεύουμε χωρίς να κινούμε υποψίες, πρώτο θύμα η συλλογική συνείδηση, δεύτερο η ατομική μας και τρίτο η δικαιοσύνη που κοιτάζει αδιάφορα αλλού. Το «αλλού» άλλωστε πάντα δίνει το καλύτερο άλλοθι. Οι δυτικές κοινωνίες, εκστασιασμένες με τα έξυπνα προγράμματα των υπολογιστών και των τηλεφώνων, τα προγράμματα που βάζουν τάξη στη ζωή μας και τη ζωή μας σε τάξη, μοιάζουν στα μάτια του παρατηρητή σαν να ψέλνουν σε καθημερινή βάση την νεκρώσιμη ακολουθία του πολιτισμού που θα γεννούσε το σήμερα για να κληροδοτήσει στο αύριο. Του πολιτισμού που μάλλον δε θα έρθει ποτέ γιατί έχει ήδη θαφτεί, πριν ακόμα καλά καλά γεννηθεί, κάτω από τόνους πεταμένων έξυπνων συσκευών που ολοκλήρωσαν τον κύκλο της ζωής τους. Και τι απομένει για να αλλάξει αυτό; Όχι κάτι σπουδαίο, απλώς να θυμηθούμε το χρέος μας απέναντι στο χρόνο που θα έρθει αύριο. Μια μικρή επανάσταση χρειάζεται και τίποτα άλλο. Είναι αυτό που τόσο απλά και όμορφα έγραψε ο Μπουκόβσκι, η αναζήτηση του ασυνήθιστου! Είναι η διατήρηση στην ψυχή μας της μοναδικής αίσθησης της στιγμής που το λουλούδι ανοίγει και φανερώνει στο σύμπαν την ομορφιά και το πολύτιμο άρωμά του, αυτό που βλέπουν τα μάτια μας στη φύση και όχι εκείνο της οθόνης. Είναι το θαύμα τού να αψηφά την πεπατημένη όχι γιατί πρέπει αλλά γιατί θέλει να αλλάξει τη φθίνουσα ομορφιά της ζωής του, της αληθινής όχι της ψηφιακής. Είναι η συνειδητοποίηση πως η ύπαρξή του κρέμεται από ένα αδύναμο καρφί στον τοίχο της ειμαρμένης το οποίο ανά πάσα στιγμή είναι έτοιμο να πέσει στο πάτωμα κι όμως να αδιαφορεί για τη βαρύτητα που για τον ίδιο δεν αποτελεί πια νόμο φυσικό. Είναι να αγαπά την ευθύνη, να διψά για σεισμό, να λαχταρά την αλητεία, εκείνη που καταδικάζουν οι υπηρέτες με τις κολλαριστές γραβάτες. Τούτος ο πολίτης – επαναστάτης δεν είναι μόνος, επαναστάτες υπάρχουν παντού, όλοι άλλωστε ονειρεύονται. Προσοχή ωστόσο γιατί οι επαναστάσεις καμιά φορά πετυχαίνουν, ακόμα και οι μικρές, οι επαναστάτες όμως σχεδόν πάντα αποτυχαίνουν στον καιρό και στον τόπο τους. Μια τέτοια όμορφη κι αληθινή αποτυχία εντούτοις αξίζει όσο χίλιες ζωές κι όλα τα ‘πιθανόν’ του κόσμου!
[1] Ο Χένρι Τσαρλς Μπουκόβσκι ήταν Αμερικανός ποιητής και συγγραφέας, που έζησε κυρίως στο Λος Άντζελες. Έγραψε πάνω από 50 βιβλία, καθώς και πολλά μικρότερα κομμάτια, και έχει αναγνωριστεί ως πολύ σημαντικός για το είδος του (πηγή: Wikipedia)
[2] Τσαρλς Μπουκόβσκι – Ποιήματα – Μετάφραση Γιάννη Λειβαδά – Εκδόσεις ΗΡΙΔΑΝΟΣ – 2007