Ξυπόλυτος ή ξυπόλητος;
Ποιο είναι το σωστό;
Είναι πολύ ωραία η αίσθηση που απολαμβάνει κανείς το καλοκαίρι όταν περπατάει ξυπόλυτος στην αμμουδιά. Δε θα μπορούσε να περπατάει ξυπόλητος μιας και η υπό συζήτηση λέξη προέρχεται από το εξυπολύομαι. Η ορθή γραφή λοιπόν είναι ξυπόλυτος. Προσοχή λοιπόν, γιατί αν δε μάθουμε σωστά την ελληνική γλώσσα είναι σαν να περπατάμε ξυπόλυτοι στ’ αγκάθια!
Φλιτζάνι ή φλυτζάνι; Ποιο είναι το σωστό; Ένα φλιτζάνι καφές είναι ό,τι πρέπει για να ξεκινήσει όμορφα η μέρα! Η λέξη φλιτζάνι είναι δάνειο από την τουρκική λέξη 'filcan', η οποία με τη σειρά της έχει περσική προέλευση. Ως εκ τούτου προτιμάται η απλούστερη...
Ορκωμοσία ή ορκομωσία; Ποιο είναι το σωστό; Παίρνω όρκο ότι ξέρω τη σωστή γραφή της λέξης ορκωμοσία και δεν πρόκειται ποτέ να τη γράψω με το λανθασμένο τύπο 'ορκομωσία'. Κι αυτό γιατί ο κανόνας της αρχαίας ελληνικής λέει ότι όταν έχουμε σύνθετες λέξεις με την...
Κολόνια ή κολώνια; Ποιο είναι το σωστό; Μια κολόνια με διακριτικό άρωμα είναι πάντοτε χρήσιμο να υπάρχει στο σπίτι. Η πρώτη κολόνια δημιουργήθηκε στην πόλη της Γερμανίας Κöln, και οι Γάλλοι, οι οποίοι ανέκαθεν είχαν αδυναμία στα αρώματα, την υιοθέτησαν ως 'eau...
Δίλημμα ή δίλλημα; Ποιο είναι το σωστό; Το να μην μπορεί κανείς να αποφασίσει και να βρίσκεται σε δίλημμα είναι σοβαρή υπόθεση! Η λέξη δίλημμα είναι σύνθετη και προέρχεται από το δι- (<δις) και το λήμμα (από το λαμβάνω). Ως εκ τούτου, από εδώ κι εμπρός...
Περιθάλπω ή περιθάλπτω; Ποιο είναι το σωστό; Το ρήμα περιθάλπω είναι σύνθετο από τα περί- και θάλπω (παρηγορώ, θερμαίνω, ζεσταίνω, περιποιούμαι κλπ. > θαλπωρή, θάλπος κ. ά.). Η μορφή 'περιθάλπτω', η οποία δυστυχώς απαντάται συχνά τόσο στο γραπτό όσο και στον...
Θα εισάγω ή θα εισαγάγω; Ποιο είναι το σωστό; Το ρήμα άγω έχει θέμα ενεστώτα το 'αγ-' ενώ αορίστου το 'αγαγ-". Συνεπώς, οι χρόνοι του ρήματος θα είναι: Ενεστώτας: Εισάγω / Παρατατικός: Εισήγα / Μέλλοντας διαρκείας: Θα εισάγω (συνέχεια στο μέλλον) &...
Του άρρωστου ή του αρρώστου; Ποιο είναι το σωστό; Ο γενικός κανόνας θέλει ο τόνος στην κλίση των επιθέτων να διατηρείται στην ίδια συλλαβή. Στο επίθετο άρρωστος, η γενική του ενικού είναι του άρρωστου (ανθρώπου) και των άρρωστων (ανθρώπων) όπως και στην...
Σιντριβάνι ή συντριβάνι; Ποιο είναι το σωστό; Ως δάνειο από την τουρκική λέξη 'sadirvan', η λέξη σιντριβάνι πρέπει να γραφτεί με τον απλούστερο τρόπο αν και απαντάται ευρέως ως 'συντριβάνι'. Η ορθή γραφή λοιπόν είναι σιντριβάνι. Θα μπορούσαμε ενδεχομένως αντί...
Επικεφαλής Πώς κλίνεται; Δανεισμένο από τον γαλλικό τύπο en tête (στο μυαλό, στο κεφάλι), υιοθετήσαμε τον τύπο 'επί κεφαλής', ο οποίος συχνά απαντάται και χρησιμοποιείται ως 'επικεφαλής' (μία λέξη). Η εν λόγω λέξη λοιπόν είναι επίρρημα, αν και χρησιμοποιείται και...
Επί το έργον ή επί τω έργω; Ποιο είναι το σωστό; Ευτυχώς, στη χώρα μας οι κυβερνώντες είναι διαρκώς επί το έργο(ν) τους αφού γνωρίζουν πως η δοτική δεν έχει καμία θέση στην εν λόγω φράση (αλλά και στην εργασία τους!) αφού συντάσσεται με αιτιατική. Γι' αυτό λοιπόν...
Απεκδύομαι την ευθύνη ή απεκδύομαι της ευθύνης μου; Ποιο είναι το σωστό; Δεν απεκδύομαι τις ευθύνες μου αν είμαι πολιτικός με συνέπεια! Το ρήμα απεκδύομαι (από το απ + εκδύομαι > αρχ. εκδύω) συντάσσεται με αιτιατική και όχι με γενική. Η ορθή γραφή λοιπόν είναι...
Άγνωστοι αι βουλαί ή άγνωσται αι βουλαί; Ποιο είναι το σωστό; Άγνωστοι αι βουλαί του Κυρίου καθόσον το επίθετο 'άγνωστος' ως τριγενές και δικατάληκτο (ο, η άγνωστος, το άγνωστον - όπως τα ο, η ένδοξος, το ένδοξον - ο, η άφθονος, το άφθονον κλπ.), δεν μπορεί να...
Μπίρα ή μπύρα; Ποιο είναι το σωστό; Το καλοκαίρι η μπίρα μας δροσίζει, ειδικά όταν είναι παγωμένη! Η λέξη μπίρα είναι δανεισμένη από τη ιταλική λέξη 'birra' (κατ' άλλους από τη γερμανική 'bier'), ως εκ τούτου πρέπει να γραφτεί με τον απλούστερο τρόπο,...
Κλοτσιά ή κλωτσιά; Ποιο είναι το σωστό; Τον πήρε με τις κλοτσιές με τον καβγά που είχαν! Η λέξη κλοτσιά προερχόμενη εκ της λέξεως 'κλότσος' ('του κλότσου και του μπάτσου' - 'κόκκινη κλωστή δεμένη, στην ανέμη τυλιγμένη, δώσ΄ της κλότσο να γυρίσει'), η οποία με τη...
Καβγάς ή καυγάς; Ποιο είναι το σωστό; Μπορεί να διαφωνούμε αλλά δε χρειάζονται καβγάδες! Ο καβγάς προέρχεται από την τουρκική λέξη kavga, ως εκ τούτου η μεταφορά του στην ελληνική γλώσσα γίνεται με τον απλούστερο τρόπο, με -αβ- και όχι με -αυ- που γράφονται οι...
Ελλιπής ή ελλειπής; Ποιο είναι το σωστό; Η ελλιπής μόρφωση οδηγεί σε λάθη! Το επίθετο 'ελλιπής' προέρχεται μεν από το αρχαίο ρήμα 'λείπω' αλλά από τον αόριστο β' 'έλιπον'. Ως εκ τούτου, η ορθή γραφή είναι ελλιπής και όχι 'ελλειπής'. Γι' αυτό άλλωστε έχουμε τον...
Δικλίδα ή δικλείδα; Ποιο είναι το σωστό; Η δικλίδα είναι η βαλβίδα εκτόνωσης που αφήνει ένα αέριο ή ένα υγρό να βγει έξω χωρίς να του επιτρέπει να εισέλθει ξανά στον χώρο από τον οποίο βγήκε. Προέρχεται από το αρχαίο δικλίς (δι + κλις: διπλή θυρίδα) και όχι...
Γλείφω ή γλύφω τα δάχτυλά μου; Ποιο είναι το σωστό; Γλείφω τα δάχτυλά μου όταν το φαγητό είναι νόστιμο, δεν τα γλύφω! Προερχόμενο από το ρήμα της αρχαίας ελληνικής 'λείφω', σημαίνει πως εφαρμόζω τη γλώσσα μου πάνω σε κάτι και καμία σχέση δεν έχει με το ομόηχο...
Γειρτός ή γυρτός; Ποιο είναι το σωστό; Το επίθετο γειρτός προέρχεται από το ρήμα γέρνω, το οποίο στον αόριστο είναι έγειρα. Αν και απαντάται συχνά και με τη λανθασμένη του μορφή 'γυρτός', πιθανόν από το γυρίζω ή το γυρνάω, η ορθή γραφή του επιθέτου είναι γειρτός....
Ακατονόμαστος ή ακατανόμαστος; Ποιο είναι το σωστό; Ακατονόμαστες οι πράξεις του συλληφθέντος, έγραψε η εφημερίδα. Ακατονόμαστος και ο ίδιος αφού ακόμα και η αναφορά στο όνομά του θα του προσδώσει αξία ανθρώπου! Το επίθετο ακατονόμαστος προέρχεται από τα...
Του άρρωστου ή του αρρώστου; Ποιο είναι το...
Επικεφαλής Πώς κλίνεται; Δανεισμένο από τον...
Απεκδύομαι την ευθύνη ή απεκδύομαι της...
Άγνωστοι αι βουλαί ή άγνωσται αι βουλαί; Ποιο...
Γλείφω ή γλύφω τα δάχτυλά μου; Ποιο είναι το...
Ακατονόμαστος ή ακατανόμαστος; Ποιο είναι το...
Σε έναν δήμο που έχει ήδη υποφέρει δραματικά κι έχει υποστεί ανήκεστο βλάβη από τα μνημόνια και την εικοσαετή λιτότητα, η επιβολή αυξημένων δημοτικών τελών είναι σχεδόν βέβαιο πως θα λειτουργήσει αδυσώπητα και οριζοντίως προς την επιδείνωση της κατάστασης των πολιτών του και, αν όχι προς την περαιτέρω κατάρρευση, προς την επώδυνη επιχειρηματική επιβάρυνση των επαγγελματιών της περιοχής, η δραστηριότητα των οποίων αποτελεί εν πολλοίς τον ακρογωνιαίο λίθο της οικονομίας του Δήμου Λαμιέων.
Είναι άξιο απορίας γιατί μέσα στη λειτουργία της Δημοκρατίας, το ίδιο το πολίτευμα να επιτρέπει, ή έστω να ανέχεται, την εμφάνιση φανατικών μορφωμάτων, τα οποία δρουν καταφανώς εις βάρος του; Τι είναι αυτό που καθιστά τη Δημοκρατία δεκτική σε τέτοια φαινόμενα;
Η επικίνδυνη αμεριμνησία του πολιτικαντισμού δεν είναι συμβατή ούτε με το θεσμικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης ούτε με την ενάργεια που πρέπει να τη διακρίνει. Το ίδιο σημαντικά ασύμβατη είναι η διοικητική αγνωσία αλλά και ο εμπειρισμός. Η παραλυτικά μικρονοϊκή αντίληψη ότι τοπική αυτοδιοίκηση σημαίνει νομή εξουσίας χωρίς το αντίστοιχο γνωσιακό υπόβαθρο, ούτε μπορεί ούτε πρέπει να αποτελεί πολιτικό κανόνα, αν βεβαίως ο στόχος είναι οι Οργανισμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να λειτουργούν ορθολογικά όντως ως σύγχρονοι οργανισμοί στο πλαίσιο και στα πρότυπα των ευρωπαϊκών δεδομένων. Είναι όμως νοητό το… αυτονόητο;
Η συμμετοχή των ψηφοφόρων – πολιτών στις εκλογές γίνεται ολοένα και μικρότερη σε σύγκριση με την διογκούμενη αποχή, αποδυναμώνοντας περαιτέρω, μέσα στο παγκοσμιοποιημένο κι εξόχως δύσκολο οικονομικό γίγνεσθαι, την ήδη ασθμαίνουσα Δημοκρατία, η οποία στη χώρα μας δίνει την εντύπωση πως έχει πια ιδεολογική και φιλοσοφική αξία ίσως μόνο για τους ρομαντικούς! Το αποτέλεσμα αυταπόδεικτο: Τα άτολμα κόμματα, άτολμη πολιτική παράγουν.
Τα μεγάλα ποσοστά αποχής αποδεικνύουν ότι η Ευρώπη έχει πάψει να (φαίνεται πως) είναι ωφέλιμη στον πολίτη, ο οποίος δικαιολογημένα ενδεχομένως να θεωρεί ότι θεσμός της Ε.Ε. είναι πολιτικά άσαρκος, λιποβαρής και πιθανόν μη νομιμοποιημένος πια να εκπροσωπήσει και να διαχειριστεί τα ανθρώπινα συμφέροντά του.
Η ελληνική κοινωνία δικαιούται να προβάλλει γόνιμα τους στόχους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να τους διεκδικήσει όχι τυπικά αλλά με συνέπεια και επάρκεια και να κατοχυρώσει το δικαίωμα τής ισότιμης συμμετοχής της στην ευρωπαϊκή πολιτική εμπειρία. Ούτε η ηλιθιότητα της «χαλαρής» ή τιμωρητικής ή κομματικής ψήφου χωρεί σε μια τόσο σημαντικά σοβαρή πολιτική υπόθεση ούτε βεβαίως η επιλογή υποψηφίων με βαρύνον κριτήριο επιλογής την αναγνωρισιμότητά τους.