Ακολουθήστε με στο Facebook

16.09.2021

Πώς ‘κατασκευάζονται’ οι λαοί;

Αρθρογραφία

Η απόσταση είναι ίσως το πιο χρήσιμο εργαλείο κάθε μελετητή τής Ιστορίας διότι η διαφορά τού χρόνου από το παρελθόν ενεργεί πάντοτε αφαιρετικά, σαν φίλτρο που διηθεί τής μελετούμενης περιόδου τις μικροσυγκυρίες, τα μικροσυμφέροντα και τις μικροπολιτικές κι αφήνει με εναργή διαύγεια τα απόλυτα και τα πραγματικά γεγονότα να φανερώσουν την αλήθεια. Και μαζί μ’ αυτή όλους εκείνους τους θεμέλιους κοινωνικούς λίθους που, γυμνοί πια στο μικροσκόπιο της μελέτης, φανερώνουν τον τρόπο με τον οποίο χτίστηκε ο πολιτισμός και η ίδια η Ιστορία. Αυτή ακριβώς η λιτή μα ξεκάθαρη ακτινογραφία τού παρελθόντος έχει φανερώσει πως η ταυτότητα των λαών του χθες ανά την υφήλιο ακολούθησε μια ξεχωριστή δημιουργική πορεία μέχρι το σήμερα, προσαρμοσμένη ανάλογα στις ανάγκες και τις γεωμορφολογικές και οικονομικές συνθήκες τής κάθε περιοχής αλλά και της ιδιοσυγκρασίας των ανθρώπων. Ένας μελλοντικός ερευνητής θα έβγαζε άραγε ένα αντίστοιχο συμπέρασμα για τον πολιτισμό του σήμερα; Πώς «δημιουργούνται» άραγε οι σημερινοί λαοί;

Είναι γεγονός πως ό,τι έχει καταφέρει μέχρι σήμερα ολόκληρη η ανθρωπότητα το χρωστά πρωτίστως στην κοινωνική της οργάνωση, η οποία έδωσε το χώρο και τη δυνατότητα στη σκέψη για να αναπτυχθεί σε όρια και μεγέθη που ο άνθρωπος είναι αδύνατο να προσεγγίσει ως μονάδα. Η ατομική εμπειρία έδωσε τη θέση της, χάριν της εξέλιξης, στην κοινωνική εμπειρία, η πόλη έγινε πολιτεία και η πολιτεία έγινε πολιτισμός. Οι πολιτισμοί των λαών του πλανήτη εξελίχθηκαν με πορείες παράλληλες στο χρόνο αλλά ταυτόχρονα σε επαφή και συνύφανση με τους όμορους λαούς φτάνοντας δια μέσου της ιστορικής εξέλιξης στον παγκοσμιοποιημένο πολιτισμό τού εικοστού πρώτου αιώνα. Αυτή η, σχεδόν φυσική αλλά σχετικά αργή μέσα στους αιώνες, εξέλιξη που πάντοτε έδινε χρόνο προσαρμογής στους λαούς, από την βιομηχανική επανάσταση κι εντεύθεν επιτάχυνε το ρυθμό της σε σημείο που στις μέρες μας έχει αποκτήσει καταιγιστικό ρυθμό και σχεδόν επιβάλλει πια βιαίως τις αλλαγές που επιθυμεί στις κοινωνίες που απαρτίζουν το παγκόσμιο ψηφιδωτό της.

Διαφορετικότητα και ιδιαιτερότητα φαίνεται πως πλέον δεν αποτελούν εξελικτικούς παράγοντες αφού το ζητούμενο στις μέρες μας δεν είναι να οριοθετηθεί με σαφήνεια τι επιθυμούν πραγματικά οι πολίτες τού πλανήτη ώστε να χαραχθεί μια αντίστοιχη πολιτική για το μέλλον αλλά να εδραιωθεί στη συνείδησή τους -και μάλιστα χωρίς δικαίωμα υπαναχώρησης- πως πλέον ο πολιτισμός είναι ένας, ενιαίος και αδιαίρετος από την ανατολή μέχρι τη δύση τής Γης. Οι αξίες, η καθημερινότητα ακόμα και οι ιδιαίτεροι σε κάθε λαό κοινωνικοί συσχετισμοί μεταλλάσσονται διαρκώς ώστε να προσαρμοστούν σε ένα κοινό παγκόσμιο πρότυπο κάνοντας χρήση τού ίδιου παρονομαστή ομογενοποίησης σε όλα τα μήκη και τα πλάτη τής υδρογείου. Η αλλαγή αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς να πεθάνει -ή έστω να τεθεί στο διαρκές περιθώριο – η φιλοσοφία κάθε λαού, όπως αυτή έχει προέρθει μέσα από την ασταμάτητη ροή τού χρόνου από το χθες στο σήμερα. Η προσαρμογή στις συνεχόμενες αλλαγές που οδηγούν στην πλανητική ομοιομορφία είναι εξόχως βίαια, σαν καταιγίδα που παρασέρνει τα πάντα στο διάβα της με μελετημένο όμως τρόπο και περίτεχνη μέθοδο για να μην γίνεται αντιληπτή! Ποιος άλλωστε είναι ικανός να καταλάβει την ταχύτητα με την οποία κινείται μέσα σ΄ ένα τρένο που τα παράθυρά του έχουν αντικατασταθεί με διαφημιστικές οθόνες;

Στα καθ’ ημάς, ο Σεφέρης υπήρξε διορατικός. «Είμαστε ένας λαός, με παλικαρίσια ψυχή, που κράτησε τα βαθιά κοιτάσματα της μνήμης του σε καιρούς ακμής και σε αιώνες διωγμών και άδειων λόγων. Τώρα που ο τριγυρινός μας κόσμος μοιάζει να θέλει να μας κάνει τρόφιμους ενός οικουμενικού πανδοχείου, θα την απαρνηθούμε άραγε αυτή τη μνήμη;». Στην Ελλάδα, όπου ο στείρος μιμητισμός και η ακόρεστη δίψα της να ντυθεί οπωσδήποτε με το ένδυμα της Δύσης, ξεχνώντας προφανώς την αγωνία του Σεφέρη, βιώνουμε μια τεράστια αντίφαση. Οι κατά τα άλλα «περήφανοι» για το παρελθόν τους Έλληνες υιοθετούν ιδεολογήματα που δεν ταιριάζουν στο κληροδότημά τους από την Ιστορία. Μέσα στην ευφορία της άγνοιάς τους, οι Έλληνες του σήμερα ‘κατασκευάζονται’ με υλικά επιδερμικών (και ασπούδαστων) εμμονών, ιδεολογικών, πολιτικών, θρησκευτικών, ποδοσφαιρικών κλπ. και μια καταφανή πια αδιαφορία, η οποία φτάνει τα όρια της απαξίας, για την αναζήτηση των θεμελιωδών αξιών αλλά και της αλήθειας στη φιλοσοφία που όρθωσε τη χώρα τους και την έκανε πρότυπο στον πλανήτη. Στην πραγματικότητα ο Έλληνας τού σήμερα δεν θυμάται γι’ αυτό κι αποτελεί εύκολο στη διαμόρφωσή του ‘προϊόν’. Πέθανε ο Απόλλωνας μαζί κι ο Διόνυσος, θα γράψει στο πόρισμά του ο ιστορικός μέσα από την ασφάλεια της απόστασης…

Από το άρθρο

Οι αξίες, η καθημερινότητα ακόμα και οι ιδιαίτεροι σε κάθε λαό κοινωνικοί συσχετισμοί μεταλλάσσονται διαρκώς ώστε να προσαρμοστούν σε ένα κοινό παγκόσμιο πρότυπο κάνοντας χρήση τού ίδιου παρονομαστή ομογενοποίησης σε όλα τα μήκη και τα πλάτη τής υδρογείου.

Διαβάστε κι αυτά

Αρθρογραφία
Λαϊκισμός και κατασκευή ενόχων!
Λαϊκισμός και κατασκευή ενόχων!

Λαϊκισμός και κατασκευή ενόχων!

Ο λαϊκισμός στις μέρες μας ενδεχομένως να είναι μια από τις σοβαρότερες απειλές που γνώρισε ποτέ η Δημοκρατία και η ελευθερία στον πλανήτη μας. Η προϋπόθεση συνοχής της κοινωνίας, ως δομικός λειτουργικός φορέας της Δημοκρατίας, τελεί υπό κατάρρευση. Τι θα μπορούσε λοιπόν να αποτελέσει αντίδοτο στον λαϊκισμό και σε όσα αυτός δυσμενώς επιφέρει στην κοινωνία μας; Πιθανόν να είναι η λογική σκέψη...

Αρθρογραφία
Κατεβαίνοντας προς το 2025…
Κατεβαίνοντας προς το 2025…

Κατεβαίνοντας προς το 2025…

Η Δύση έμαθε από νωρίς να συνδέει την ελευθερία, την επιστήμη, τη δημοκρατία αλλά και το ίδιο το αύριο με το οικονομικό κέρδος. Εφηύρε χρηματιστήρια, τράπεζες, τόκους, άγχος και άχθος αβάσταχτο για τους ώμους των πολιτών, διαλύοντας την πρωτογενή τους επιθυμία για συμμετοχική αλληλεπίδραση στον κοινό βίο.

ΑρθρογραφίαΤοπική Αυτοδιοίκηση
Τόπος και ου-τοπία!
Τόπος και ου-τοπία!

Τόπος και ου-τοπία!

Σε έναν δήμο που έχει ήδη υποφέρει δραματικά κι έχει υποστεί ανήκεστο βλάβη από τα μνημόνια και την εικοσαετή λιτότητα, η επιβολή αυξημένων δημοτικών τελών είναι σχεδόν βέβαιο πως θα λειτουργήσει αδυσώπητα και οριζοντίως προς την επιδείνωση της κατάστασης των πολιτών του και, αν όχι προς την περαιτέρω κατάρρευση, προς την επώδυνη επιχειρηματική επιβάρυνση των επαγγελματιών της περιοχής, η δραστηριότητα των οποίων αποτελεί εν πολλοίς τον ακρογωνιαίο λίθο της οικονομίας του Δήμου Λαμιέων.

Αρθρογραφία
Φανατισμένα αμνοερίφια
Φανατισμένα αμνοερίφια

Φανατισμένα αμνοερίφια

Είναι άξιο απορίας γιατί μέσα στη λειτουργία της Δημοκρατίας, το ίδιο το πολίτευμα να επιτρέπει, ή έστω να ανέχεται, την εμφάνιση φανατικών μορφωμάτων, τα οποία δρουν καταφανώς εις βάρος του; Τι είναι αυτό που καθιστά τη Δημοκρατία δεκτική σε τέτοια φαινόμενα;

ΑρθρογραφίαΤοπική Αυτοδιοίκηση
Εχθρός της Αυτοδιοίκησης ο εμπειρισμός και η διοικητική αγνωσία
Εχθρός της Αυτοδιοίκησης ο εμπειρισμός και η διοικητική αγνωσία

Εχθρός της Αυτοδιοίκησης ο εμπειρισμός και η διοικητική αγνωσία

Η επικίνδυνη αμεριμνησία του πολιτικαντισμού δεν είναι συμβατή ούτε με το θεσμικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης ούτε με την ενάργεια που πρέπει να τη διακρίνει. Το ίδιο σημαντικά ασύμβατη είναι η διοικητική αγνωσία αλλά και ο εμπειρισμός. Η παραλυτικά μικρονοϊκή αντίληψη ότι τοπική αυτοδιοίκηση σημαίνει νομή εξουσίας χωρίς το αντίστοιχο γνωσιακό υπόβαθρο, ούτε μπορεί ούτε πρέπει να αποτελεί πολιτικό κανόνα, αν βεβαίως ο στόχος είναι οι Οργανισμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να λειτουργούν ορθολογικά όντως ως σύγχρονοι οργανισμοί στο πλαίσιο και στα πρότυπα των ευρωπαϊκών δεδομένων. Είναι όμως νοητό το… αυτονόητο;

Αρθρογραφία
Η κρίση των κομμάτων, κρίση της κοινωνίας
Η κρίση των κομμάτων, κρίση της κοινωνίας

Η κρίση των κομμάτων, κρίση της κοινωνίας

Η συμμετοχή των ψηφοφόρων – πολιτών στις εκλογές γίνεται ολοένα και μικρότερη σε σύγκριση με την διογκούμενη αποχή, αποδυναμώνοντας περαιτέρω, μέσα στο παγκοσμιοποιημένο κι εξόχως δύσκολο οικονομικό γίγνεσθαι, την ήδη ασθμαίνουσα Δημοκρατία, η οποία στη χώρα μας δίνει την εντύπωση πως έχει πια ιδεολογική και φιλοσοφική αξία ίσως μόνο για τους ρομαντικούς! Το αποτέλεσμα αυταπόδεικτο: Τα άτολμα κόμματα, άτολμη πολιτική παράγουν.