Η κοινωνία της Ελλάδας, σχεδόν σε κάθε ιστορική στιγμή κι ανεξαρτήτως του πολιτικού συστήματος διακυβέρνησης, είχε μέσα στους κόλπους της ενσωματωμένη μια σοβαρή δικλίδα ασφαλείας που λειτουργούσε αφενός ως βαλβίδα εκτόνωσης κι αφετέρου ως καταδείκτης σφαλμάτων όταν η ρότα τής χώρας ξέφευγε από τη λογική κι έπαυε να υπηρετεί την ίδια την κοινωνία. Η δικλίδα αυτή λειτούργησε (και λειτουργεί) άλλοτε κάνοντας χρήση λογικών επιχειρημάτων κι άλλοτε της σάτιρας η οποία, αν και φαινομενικά απευθύνεται στον κοινωνικό ιστό, στόχευε (και στοχεύει) πάντα στην καρδιά της πολιτικής και των κέντρων λήψης των αποφάσεων. Θα μπορούσαμε λοιπόν να ισχυριστούμε πως για τον τόπο μας τούτη η ιστορία έχει ξεκινήσει από μακριά, μια πορεία από τον Σωκράτη, τον Διογένη και τον Αριστοφάνη που φτάνει στον Καστοριάδη, στον Λιαντίντη αλλά και στον Αρκά. Ουδόλως βεβαίως επιθυμούμε ή είναι στις προθέσεις μας να συγκρίνουμε τους ανωτέρω ως ιστορικά μεγέθη, δεν μπορούμε όμως να μη σημειώσουμε την επίδραση στην κοινωνία που άσκησε καθένας από αυτούς στο χρόνο του ή που ασκεί ακόμα στις μέρες μας.
Ευρισκόμενοι μέσα σε μια δύσκολη ιστορική συγκυρία για την Ελλάδα, με μνημόνια που ήλθαν και παρήλθαν(;) αφήνοντας πίσω τους μια πληγωμένη κοινωνία, ένας άνθρωπος που με τη δεικτική του σκέψη πάντοτε ενσωμάτωνε την πολιτική μέσα στα υπέροχα σκίτσα του, αποφάσισε με το μελάνι του να ασκήσει κριτική στον πολιτικό σχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ. Να ασκήσει κριτική στο κόμμα που έχει αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας τα τελευταία χρόνια στρέφοντας μάλιστα την πένα του πολλάκις (όχι Πολάκης) κατά του πρωθυπουργού, έχοντας μάλιστα γράψει πως «δεν δικαιούται να παραμείνει σιωπηλός», έστω κι αν δηλώνει πως «[…]Τα σκίτσα αυτά δεν έχουν πολιτικό πρόσημο, γιατί η αντίθεσή του με την απερχόμενη κυβέρνηση ήταν αισθητικής, ηθικής και εν τέλει πολιτισμικής φύσεως[…]» (σ.σ. Τα ανωτέρω αποσπάσματα έχουν την πηγή τους στην επίσημη σελίδα του Αρκά στο Facebook). Μπροστά σ’ αυτό το πραγματικό γεγονός διαπιστώσαμε πως υπήρξαν τριών ειδών αντιδράσεις. Ορισμένοι θεώρησαν πως οι αιχμές του Αρκά είναι κατευθυνόμενες από κάποια (απροσδιόριστα) κέντρα εξουσίας για να πλήξουν το ΣΥΡΙΖΑ και τον ίδιο τον πρωθυπουργό προσωπικά, ευνοώντας έτσι άλλους κομματικούς σχηματισμούς. Έσπευσαν μάλιστα να δημιουργήσουν ως αντίβαρο ένα κακέκτυπο (τον Αρακά) μην κατανοώντας βεβαίως με την κοντόφθαλμη αντίληψή τους πως η κριτική, όσο αιχμηρή κι αν είναι, είναι πάντοτε θεμιτή για κάθε σοβαρό άνθρωπο, πολύ δε περισσότερο για κάθε σοβαρό πολιτικό. Κάποιοι άλλοι πάλι θεώρησαν πως ορθώς ασκεί κριτική γιατί κατά την άποψή τους η παρούσα κυβέρνηση δεν κάνει σωστά τη δουλειά της. Κι αυτοί όμως δεν κατανόησαν πως ο Αρκάς, έχοντας δημόσιο λόγο, δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να βρεθεί στη θέση της αντιπολίτευσης γιατί απλούστατα δεν είναι αυτός ο θεσμικός του ρόλος. Είναι τα κόμματα τής αντιπολίτευσης που πρέπει να ασκήσουν κριτική στην κυβέρνηση, η δουλειά του σκιτσογράφου είναι να επισημαίνει αυτό που ενοχλεί την αισθητική και την κοινωνική του αντίληψη ως πολίτη. Κι αυτό ακριβώς έκανε και κάνει. Υπήρξαν και υπάρχουν βεβαίως και κάποιοι άλλοι πολίτες που βυθισμένοι στο νήδυμο κοινωνικό τους ύπνο… απλώς αδιαφορούν!
Ο Αρκάς, κατά τη γνώμη μας, δεν ενεργεί με κομματικά κριτήρια, αν και ο ίδιος είναι βέβαιο πως έχει διαμορφωμένες πολιτικές πεποιθήσεις όπως όλοι οι σκεπτόμενοι πολίτες. Ενεργεί όπως η ‘ενοχλητική’ μύγα που επιβάλλει εγρήγορση και συνάμα, μέσα από τη φαινομενική άγνοια ή την τεχνηέντως κεκαλυμμένη πονηριά των ηρώων του, κάνει διαπιστώσεις και διατυπώσεις εξόχως εύστοχες για την κοινωνία και τους αναγνώστες του. Φιλτράροντας γεγονότα, εξελίξεις, δηλώσεις αλλά και αποφάσεις, έρχεται να καυτηριάσει λάθη αλλά και τακτικές. Βλέπει το ρου της ιστορικής εξέλιξης από διαφορετική οπτική γωνία σε σχέση με τους αποφασίζοντες κι αυτό ακριβώς είναι το σημείο που κάνει τη διαφορά. Άλλη οπτική γωνία είναι σχεδόν βέβαιο πως σημαίνει και άλλη αντίληψη των πραγμάτων, γεγονός που από μόνο του συμβάλει όχι απλώς στον έλεγχο όσων έχουν την αρμοδιότητα να αποφασίζουν αλλά κυρίως στον δημιουργικό πλουραλισμό κατά το σχεδιασμό του μέλλοντος.
Είναι πολύ εύκολο να συμφωνήσει κανείς μαζί του αλλά το ίδιο εύκολο είναι και να διαφωνήσει. Τούτο όμως είναι εν πολλοίς επιδερμικό, το σημαντικό και το ουσιώδες δεν είναι αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με τον σκιτσογράφο αλλά το γεγονός πως και ο ίδιος, ως κριτής της κυβέρνησης, πρέπει να κριθεί στη βάση του δικού του σκεπτικού που λέει, όπως αναφέραμε πιο πάνω, πως «κανένας έντιμος άνθρωπος δεν δικαιούται να παραμείνει σιωπηλός». Στο σημείο αυτό λοιπόν είναι σημαντικό και κρίσιμο να τονίσουμε την ευθύνη του αναγνώστη ως αντικειμενικού κριτή του Αρκά. Εύλογο λοιπόν είναι το ερώτημα: Η επίμονη επιμονή του κατά της κυβέρνησης είναι μια στάση αλαζονείας και υπεροψίας, όπως αυτή που μας διακρίνει ως Έλληνες («αν ήμουν πρωθυπουργός για μια μέρα…») ή είναι μια ειλικρινής στάση διαφοροποίησης απέναντι σε μια σοβαρή παθογένεια που πρέπει να διορθωθεί και να αλλάξει; Δεν είναι υπερβολή η πεποίθησή μας πως ακόμα και το να καταλήξει κανείς να κάνει την ερώτηση της προηγούμενης πρότασης είναι μια μεγάλη επιτυχία του Αρκά. Διότι εκκίνησε σκέψεις που ζητούν απαντήσεις επιτακτικά, κι αυτό από μόνο του καταδεικνύει αλλά και αποδεικνύει πως κάνει πάρα πολύ καλά τη δουλειά του!
Γράφει στην επίσημη σελίδα του ο σκιτσογράφος: «ΕΚ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ: Ο Αρκάς δεν ήταν, δεν είναι και δεν θα γίνει ποτέ πολιτικός γελοιογράφος». Αν και σχεδόν κάθε μας ενέργεια έχει πολιτικές προεκτάσεις και θα μπορούσε εύκολα κανείς να υποθέσει πως η δήλωση του Αρκά δεν έχει μεγάλη δόση αλήθειας μέσα της, η συγκεκριμένη περίπτωση διαφέρει. Διαφέρει γιατί οι σκιτσογράφοι ενώ βρίσκονται ενσωματωμένοι μέσα στην κοινωνία, έχουν την ικανότητα να αποστασιοποιούνται από αυτή και να την γδύνουν κυριολεκτικά από κάθε τι τεχνηέντως κατασκευασμένο που κρύβει την αλήθεια από τα μάτια των πολιτών. Η ικανότητά τους να βλέπουν την πολιτική τόσο στοιχειωδώς απλά, απομονώνοντας τους καταλύτες που πραγματοποιούν τις (χημικές) πολιτικές αντιδράσεις οι οποίες αλλοιώνουν τελικά το φαίνεσθαι και την επιδερμίδα της, είναι μοναδική. Αν είχαμε λοιπόν τη δυνατότητα να στείλουμε ένα μήνυμα στη ‘Διαχείριση’, αυτό δε θα ήταν άλλο από τούτο: Τη στιγμή που έκλεισε ο κύκλος και το σπουργίτι έγινε τελικά ίδιο με τον πατέρα του ακολουθώντας την πορεία της ζωής και της ιστορίας στις Χαμηλές πτήσεις, διαπιστώσαμε με συγκίνηση το αυτονόητο, πως όποιος ζει μέσα στην κοινωνία είναι πιθανόν να γίνει, θέλοντας και μη, καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή της. Απόρροια της εξέλιξης αυτής είναι πως ο πολίτης αδυνατεί από ένα σημείο και μετά να βλέπει τα κακώς κείμενα (ή απλώς να τα δικαιολογεί) αδιαφορώντας μπροστά στο μεγαλείο της επανάστασης. Της μικρής εκείνης καθημερινής επανάστασης που κάνει τις μέρες μας καλύτερες. Ο Αρκάς, και κάθε Άρκας, οφείλει να βρίσκεται εκτός αυτού του κύκλου για να θυμίζει σε εμάς τους υπόλοιπους πως ακόμα και οι κύκλοι, ακόμα και αυτά τα «τέλεια» σχήματα, πρέπει κάποτε να διαρρηγνύονται! Η επανάσταση της καθημερινότητας και του ιδανικού ονείρου δεν χαρίζεται, κι αν το ξεχνάμε, δυο γραμμές, δυο εμπνευσμένες λέξεις και λίγα χρώματα στο χαρτί από την πένα του σκιτσογράφου αρκούν για να μας το θυμίσουν. Αρκ(άς)ούν επαρκώς!