Δῶς μοι πᾶ στῶ καί τάν γᾶν κινάσω
Αρχιμήδης
Είναι πολύ πιθανό ο ιστορικός του μέλλοντος να χαρακτηρίσει τούτον τον αιώνα που διανύουμε ως τον αιώνα της πληροφορίας. Γύρω μας έχει ήδη ξεκινήσει εδώ και περίπου δύο δεκαετίες μια αθόρυβη επανάσταση, αυτή του διαδικτύου, της οποίας ενώ είμαστε καθημερινοί μάρτυρες τη θεωρούμε τόσο αυτονόητα δεδομένη ώστε σχεδόν… την αγνοούμε! Το διαδίκτυο δεν έχει φέρει επανάσταση μόνο στο κομμάτι της επικοινωνίας ή της παροχής ορισμένων καινοτόμων υπηρεσιών (αποστολή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο, ηλεκτρονικό εμπόριο, ηλεκτρονική τραπεζική κλπ.), έχει κάνει ακόμα κάτι πιο σπουδαίο, συγκεντρώνει απίστευτες ποσότητες πληροφορίας και τις έχει καταστήσει προσβάσιμες στο σύνολο σχεδόν του πληθυσμού του πλανήτη. Επιπροσθέτως, τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά το λεγόμενο «Διαδίκτυο των πραγμάτων» (Internet of things), το οποίο δεν είναι άλλο παρά το σύνολο των αντικειμένων της καθημερινότητάς μας (από οικιακές συσκευές μέχρι συσκευές που φοριούνται) τα οποία έχουν τη δυνατότητα συλλογής ή/και μετάδοσης δεδομένων ή ακόμα και την ανάληψη κάποιας δράσης κάνοντας χρήση του διαδικτύου (συστήματα που ενεργοποιούν τον κλιματισμό στο σπίτι μας και τα οποία ελέγχονται από απόσταση, ρολόγια χειρός που είναι ικανά να προβάλουν ακόμα και τις ειδήσεις και την τρέχουσα επικαιρότητα της στιγμής, συσκευές εντοπισμού θέσης – στο μέγεθος ενός κουτιού σπίρτων- που πληροφορούν ακόμα και για την κατάσταση της υγείας ενός ανθρώπου κλπ.)
Σ’ αυτό το περιβάλλον και με αυτές τις δυνατότητες που είναι πια προσβάσιμες από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, εύκολα μπορεί κανείς να διαπιστώσει πως η παιδεία στη χώρα μας δεν έχει ακόμα προσαρμοστεί στο ρόλο που θα έπρεπε να διαδραματίσει ώστε να συμβαδίζει με την εποχή της. Η αποστήθιση της πληροφορίας πριν μερικά χρόνια ήταν προφανώς απαραίτητη προκειμένου αφενός να μεταδοθεί η γνώση κι αφετέρου να γίνει κτήμα κάθε ανθρώπου κι εργαλείο για την προσωπική του εξέλιξη. Σήμερα όμως που η πληροφορία μπορεί να ανακτηθεί εύκολα και μάλιστα σε εμπλουτισμένη μορφή με πολυμεσικό υλικό (εικόνες, ήχος, βίντεο, έγγραφα, ντοκουμέντα, αναλύσεις κλπ.) δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς αν και κατά πόσο είναι πια χρήσιμη η αποστήθιση μεγάλου όγκου πληροφοριών. Σε καμία περίπτωση βεβαίως, δεν ισχυριζόμαστε πως πρέπει ο μαθητής να σταματήσει τη διαδικασία της μάθησης, ίσως όμως θα μπορούσε να επικεντρωθεί πια στην ουσία των πραγμάτων, να μπει στην καρδιά του γιατί και του πώς, και όχι σε λεπτομέρειες που μπορεί πια με μια απλή και σύντομη αναζήτηση να ανασύρει.
Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που θα έπρεπε να ληφθεί ενδεχομένως υπ’ όψη, είναι εκείνος της διερεύνησης της ποιότητας αλλά και της αξιοπιστίας σχετικά με την πληροφορία που ανακτά ένας μαθητής από το διαδίκτυο, διότι είναι σχεδόν βέβαιο πως ο πλουραλισμός αλλά και η πολυφωνία δεν αποτελούν κατ’ ανάγκη και προϋπόθεση αληθούς, επιβεβαιωμένης και τεκμηριωμένης διάθεσης στοιχείων. Το σύγχρονο σχολείο θα ήταν σκόπιμο κι επιβεβλημένο να εντάξει στο πρόγραμμά του και τη διδαχή των τρόπων εκείνων που μπορεί ο μαθητής να διακρίνει τη σωστή πληροφορία αλλά και να την αξιοποιήσει σε συνδυασμό με όλα εκείνα τα εργαλεία που η σύγχρονη τεχνολογία μπορεί να διαθέσει. Διότι, όσο χρήσιμο εργαλείο μπορεί να αποδειχτεί το διαδίκτυο στην αναζήτηση της πληροφορίας, άλλο τόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει αν η πληροφορία δε φιλτραριστεί κατάλληλα. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, μιας και πρόκειται για μέσο στο οποίο ο καθένας μπορεί να έχει πρόσβαση άρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για δόλιους σκοπούς, πως είναι βέβαιο ότι βρίθει ανακριβειών που έχουν αναρτηθεί εσκεμμένα ή μη. Ο μαθητής πρέπει να αποκτήσει τα εφόδια εκείνα που θα τον καταστήσουν ικανό να ξεχωρίσει μέσα στον κυκεώνα των πληροφοριών εκείνη που είναι αληθινή, αξιόπιστη και χρήσιμη ώστε να τη χρησιμοποιήσει προς όφελός του. Δε θα ήταν υπερβολή αν ισχυριστούμε πως είναι πια καιρός το σχολείο να του δώσει το εφόδιο αυτό.
0 Σχόλια