Ακολουθήστε με στο Facebook
Ακολουθήστε με στο Facebook

9.03.2019

Μαργαρίτα… ΓΗΣ ΜΑΔΙΑΜ, της Τζώρτζιας Ρασβίτσου

Βιβλιοκριτικές

Είναι μερικές στιγμές που νιώθει κανείς πως έχει βαλτώσει μέσα σε στάσιμα νερά, πως βλέπει διαρκώς τα ίδια και τα ίδια σ’ αυτά που κάνει, στην καθημερινότητά του, στα ενδιαφέροντά του κι έρχεται ξαφνικά, σχεδόν από το πουθενά, κάτι που ταράζει τα νερά, που τον ενθουσιάζει, που τον κάνει να χαμογελά! Κάπως έτσι ήταν η επαφή μου με την αθώα Μαργαρίτα που έχει βγει από την αδιαμφισβήτητα έξυπνη πένα της Τζώρτζιας Ρασβίτσου!

Ένα μικρό κορίτσι, μέσα από την απελπιστικά αθώα ματιά της, βλέπει τον κόσμο όπως μονάχα ένα παιδί θα μπορούσε να τον δει. Περιγράφει το σπίτι που μένει, που ‘κουνιέται αλλά δεν πέφτει’, τη Λένα που γέννησε μια κατσίκα(!) κάνοντας τον αναγνώστη να αναρωτιέται αν οι άνθρωποι γεννούν κατσίκες ή αν η Λένα είναι κατσίκα, το αντίδωρο που τρώει πριν την αρτοκλασία γιατί μετά από αυτή… Τα παθήματά της διαδέχονται το ένα το άλλο, από την ηλεκτροπληξία που κατέστρεψε την ηλεκτρική εγκατάσταση της μισής γειτονιάς μέχρι τη βόλτα που πήγε στο κάστρο και χρειάστηκε να την επιστρέψει στο σπίτι της ο Παναγιώτης ο νταβαντζής που νόμιζε πως το «Νταβατζής» είναι το επώνυμό του! Με φόντο τα χρόνια της επταετίας, το μικρό κορίτσι μεγαλώνει σε ένα σπίτι με τους γονείς και τη γιαγιά του. Κάθε ένας από τους χαρακτήρες αυτούς περιγράφεται γλαφυρά μέσα από τις σκέψεις της πεντάχρονης πρωταγωνίστριας ενώ και οι ίδιοι μιλούν σε πρώτο πρόσωπο μέσα στο βιβλίο. Όμως, οι χαρακτήρες δεν είναι μόνο αυτοί, μέσα από τις σελίδες του παρελαύνει μια σειρά άλλων προσώπων, παπάδες, γείτονες, αστυνομικοί, συμμαθητές, συγγενείς κλπ., συνθέτοντας ανάγλυφα το ψηφιδωτό της ελληνικής κοινωνίας της περιόδου εκείνης.

Τούτο το βιβλίο από τις εκδόσεις ΕΚΑΤΗ μόλις το πιάσει ο αναγνώστης στα χέρια του είναι σχεδόν αδύνατο να το αφήσει χωρίς να φτάσει στην τελευταία του γραμμή. Καλογραμμένο και με γρήγορο ρυθμό από την πρώτη λέξη μέχρι την τελευταία, κινείται ανάμεσα στη λογική και το παράλογο, μόνο που η Τζώρτζια Ρασβίτσου καταφέρνει να αυτά τα δυο να τα περιπλέξει με μαεστρία και να δώσει ένα αποτέλεσμα που μόνο εξαιρετικό μπορεί να χαρακτηριστεί. Είναι βέβαιο πως κάθε ενήλικας θα γελάσει σε πάρα πολλά σημεία του βιβλίου, όμως, κατά τη γνώμη μας, πίσω από κάθε μια από τις μικροιστορίες που συνθέτουν το βιβλίο υπάρχει ένα εξόχως δηκτικό υπονοούμενο για μια σειρά από κακώς κείμενα της κοινωνίας του τότε αλλά και του σήμερα. Δεν είναι εύκολο να γραφτεί ένα βιβλίο όπως αυτό που να μπορεί μέσα από το σατιρικό στοιχείο να θίξει πράγματα και καταστάσεις. Αν κανείς το διαβάσει επιδερμικά είναι σίγουρο πως θα γελάσει, όμως, αυτή η μικρή σε αριθμό σελίδων έκδοση χρειάζεται σοβαρή μελέτη για να αναδείξει όλα εκείνα που κρύβει πίσω από τις γραμμές της. Η πρωταγωνίστρια δεν είναι το συνηθισμένο κορίτσι, ανοίγει μια αδιαπέραστη κουρτίνα και ξεγυμνώνει τον καθωσπρεπισμό και τον συντηρητισμό, μια κοινωνία που βρίσκεται σε κατάθλιψη, μια χώρα που υποφέρει και δεν έχει σαφώς σχηματοποιημένη τη συνείδησή της και του τι ακριβώς θέλει για το μέλλον. Προσχηματικά κινούνται τα πάντα, εκτός από την ίδια που μοιάζει να μην κατανοεί τι σημαίνει καλούπι. Η Μαργαρίτα τελικά δεν είναι τόσο αθώα όσο δείχνει με την πένα της η κυρία Ρασβίτσου! Αξίζει να το διαπιστώσει κανείς…

Από το άρθρο

Δεν είναι εύκολο να γραφτεί ένα βιβλίο όπως αυτό που να μπορεί μέσα από το σατιρικό στοιχείο να θίξει πράγματα και καταστάσεις. Αν κανείς το διαβάσει επιδερμικά είναι σίγουρο πως θα γελάσει, όμως, αυτή η μικρή σε αριθμό σελίδων έκδοση χρειάζεται σοβαρή μελέτη για να αναδείξει όλα εκείνα που κρύβει πίσω από τις γραμμές της.

Διαβάστε κι αυτά

Αρθρογραφία

Αριστερό μπόι

Ο Καζαντζάκης εύστοχα επισήμανε ότι το μπόι του ανθρώπου που κουβαλάει μια ιδέα δίνει μπόι και στην ίδια την ιδέα. Για την Αριστερά, που ιστορικά ως ιδεολογία έχει βάναυσα κακοποιηθεί, δεν αρκούν πτερόεντα λόγια για να πιστοποιηθεί ότι κάποιος είναι αρκούντος ικανός για να την κουβαλήσει, ως ζώσα και καθημερινώς δρώσα ιδέα, μέσα του. Χρειάζεται ικανό ανάστημα, πολιτικό και ιδεολογικό, το οποίο ούτε εκβιάζεται ούτε επιβάλλεται ετσιθελικά. Υπάρχει όμως εν προκειμένω;

Αρθρογραφία

Εμπόριο νοημοσύνης

Η επανάσταση της νοημοσύνης άλλωστε καλό θα είναι να μην κληροδοτήσει την ανθρωπότητα με τα μειονεκτήματα και τα ελαττώματα της βιομηχανικής επανάστασης. Εύλογο λοιπόν το ερώτημα: Θα μπορέσει άραγε αυτή τη φορά ο ανθρώπινος πολιτισμός να ξεπεράσει την εγωτική του μικρόνοια ώστε να απελευθερώσει αυτό το τεχνολογικό επίτευγμα από τη στενή οικονομική του εκμετάλλευση και να το διαθέσει στην υπηρεσία τής αειφόρου ύπαρξής του πάνω στον πλανήτη ή θα παρασυρθεί και πάλι από τη δουλοφροσύνη του ατομικού κέρδους;

Αρθρογραφία

Αριστερή ανεπάρκεια!

Η διαφαινόμενη στην πράξη δεξιόστροφη πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτή εκφράζεται εσχάτως δια στόματος του αρχηγού του (παροχή μετοχών των επιχειρήσεων στους εργαζόμενους, δεκάωρη εργασία με αύξηση αποδοχών κλπ.), αφήνει περισσότερο χώρο ανέλεγκτης αυτονομίας στην καθημερινή κυβερνητική πρακτική, καθιστώντας την αριστερή ανεπάρκεια έναν απροσδόκητο σύμμαχο του νεοφιλελευθερισμού.

Αρθρογραφία

Η μετριότητα πρώτη ύλη του λαϊκισμού

Ελλείψει φιλοσοφικής μελέτης και βαθιάς βιωματικής γνώσης της ιδεολογίας την οποία υπηρετεί, ο πολιτικός κινδυνεύει να παρασυρθεί στο μονοπάτι τού λαϊκισμού, το οποίο ως συμπεριφορικό πολιτικό πρότυπο που στη χώρα μας δυστυχώς αποδίδει καρπούς (και ψήφους στην κάλπη), αποτελεί μια πρακτική εναλλακτική έναντι της κοπιώδους καθημερινής αναζήτησης του ιδανικού.