Ακολουθήστε με στο Facebook

31.01.2023

Γλώσσα και Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Γιατί να μαθαίνουμε ιστορία;

Γ Λυκείου, Κριτήρια αξιολόγησης

Γιατί να μαθαίνουμε ιστορία;

Γλώσσα και Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου

Κριτήριο Αξιολόγησης

του Κωνσταντίνου Μάντη

Κείμενο 1
Γιατί να μαθαίνουμε ιστορία;
Γιατί δεν αγαπάνε οι μαθητές την ιστορία; Οι απαντήσεις είναι γνωστές. Γιατί συνήθως πρέπει να τη μάθουν παπαγαλία, γιατί συνήθως μαθαίνουν για προσωπικότητες και όχι για την κοινωνία, γιατί μαθαίνουν κυρίως για την παλαιότερη ιστορία και όχι τη νεότερη. Ο σημαντικότερος όμως λόγος που η ιστορία είναι απωθητική για τους μαθητές, είναι ότι το σχολείο δεν καταφέρνει να συνδέσει τη ζωή των μαθητών με το παρελθόν. Δεν καταλαβαίνουν γιατί να πρέπει να τα μάθουν όλα αυτά. Όπως μου έλεγαν κάποιοι φοιτητές μου: «Γιατί, κύριε, να πρέπει να μαθαίνουμε ιστορία; Εμείς κοιτάμε μπροστά. Κοιτάμε στο μέλλον».
Αυτό που δεν καταλάβαιναν οι φοιτητές μου και δεν καταλαβαίνουν όσοι δεν εκτιμούν την αξία της γνώσης του παρελθόντος, είναι ότι τελικά όλοι μας είμαστε προϊόντα της ιστορίας. Ό,τι έχουμε στο μυαλό μας έρχεται από τους προηγούμενους από εμάς. Ακόμη και οι λέξεις που χρησιμοποιώ για να γράψω αυτές τις γραμμές, δεν είναι δικές μου. Έρχονται από τους προηγούμενους από μένα. Και βέβαια το πιο σημαντικό δεν είναι οι λέξεις. Είναι οι πεποιθήσεις, οι αξίες, οι γνώσεις ακόμη και οι κανόνες. Εμείς αποφασίζουμε για τους κανόνες που ρυθμίζουν τη ζωή μας; Όχι βέβαια. Οι προηγούμενοι από εμάς αποφασίζουν. Εμείς γεννιόμαστε μέσα σε ένα πολιτισμό, σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που όλα αυτά έχουν ήδη διαμορφωθεί. Είναι τόσο μεγάλο το βάρος του παρελθόντος πάνω στο παρόν, που ένας ιστορικός έχει ισχυριστεί κάτι που όταν το είχα πρωτοακούσει είχα εντυπωσιαστεί: «Οι νεκροί μάς κυβερνούν». Βαριά κουβέντα. Δεν συμφωνώ εντελώς όμως, καθώς και εμείς επιδρούμε στον τρόπο που εξελίσσεται η ιστορία και έχουμε ευθύνη απέναντι στις μελλοντικές γενιές ως μελλοντικοί νεκροί που αναπόφευκτα είμαστε όλοι μας.
Αξίζει να μαθαίνουμε για αυτούς τους νεκρούς. Αξίζει να γνωρίζουμε τι έκαναν, πώς σκέφτονταν, πώς ζούσαν. Αξίζει γιατί αυτοί είναι που διαμόρφωσαν τον κόσμο που μας περιβάλλει. Η γνώση του παρελθόντος είναι απαραίτητη για την κατανόηση του παρόντος. Ή, για να το πούμε με άλλα λόγια, δεν μπορούμε να καταλάβουμε το σήμερα αν δεν ξέρουμε σε βάθος το χθες. Η ιστορία είναι μια πράξη αυτογνωσίας, μια πράξη γνώσης για τον συλλογικό μας εαυτό, απαραίτητη για να καταλάβουμε τον πολιτισμό μας.
Δεν μαθαίνουμε ιστορία για χάρη των προηγουμένων. Όντως αυτοί έφυγαν και δεν έχει πια καμία σημασία για αυτούς. Μαθαίνουμε ιστορία για εμάς, για να μάθουμε από τα λάθη των προηγουμένων, να δούμε τι λειτούργησε καλύτερα για εκείνους και τι όχι. Μαθαίνουμε ιστορία για να καταλάβουμε ποιοι είμαστε και να σκεφτούμε πού θέλουμε να πάμε. […][Ραϋμόνδος Αλβανός, Ο ελληνικός εμφύλιος. Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες, εκδ. Επίκεντρο, 2022 (από τον Πρόλογο του βιβλίου)].Κείμενο 2
Θυμάμαι, άρα ζω;
Εις σε προστρέχω, μνήμη, με πολύ σεβασμό, σαν να μου ήσουν ξένη, σαν να μην έχουμε φάει μαζί ψωμί και δάκρυα, σαν να μην ξέρω ότι χάρη σ’ εσένα επιστρέφει ο απολωλώς* καιρός.
Θέλω να αφιερώσω στη μνήμη και στη ζωτική της σημασία κάποιες σκέψεις, αλλά, επειδή έχω μια τόσο στενή σχέση μαζί της και μια ευγνώμονα οικειότητα, φοβάμαι μήπως όσα πω περιπέσουν σε έναν κάπως οικογενειακό τόνο, ατημέλητον, καθισμένον χαλαρά γύρω από την προχειρότητα. Με φοβίζει, ίσως και με καθησυχάζει μαζί, η πεποίθησή μου ότι η μνήμη είναι το δεύτερο εγώ μας.
Το ότι επιμένω να μιλώ για τη νοσταλγία δεν μοιάζει σαν να έχω βγει από το θέμα, που είναι η επέτειος. […]
Τι είναι η επέτειος; Την προς αυτήν ευσέβεια μάς την εμφυσά το περιβάλλον, το παράδειγμα, ή είναι ένστικτο ριζωμένο βαθιά στο φόβο μας ότι θα εκδιωχθούμε από τον παράδεισο της μνήμης; […]
Για να επανέλθω στα γήινα, η επέτειος είναι και μια μέρα άκρως κοινωνική. Πάει παντού. Και σε χαρές, και σε απώλειες. Διότι έχουν και οι απώλειες κάθε τόσο τα γενέθλιά τους – αυτές κι αν δεν θέλουν να ξεχαστούν…
Και βεβαίως η επέτειος διαπνέεται και από βαθύ πατριωτισμό. Τιμά τους ήρωες, συντονίζει τον ηρωισμό με το βηματισμό της σημαίας, παρελαύνουν οι Θερμοπύλες, δάφνινο στεφάνι στον άγνωστο στρατιώτη και, σιωπηρά, στον κάθε αγνοούμενο.
Για να δώσω και την πιο εγκόσμια μορφή στην επέτειο, ας πω ότι είναι ένα δωρεάν μεταφορικό μέσον με το οποίο μεταφέρεται το πολυπληθές παρελθόν εδώ στο παρόν.
Και ιδού, επιστρέφουν οι γονείς μας, έρχονται κι άλλου είδους αγάπες, άλλες συνοδευόμενες από το αίσθημα, άλλες ασυνόδευτες […] – ιδού η νύφη ακόμα ερωτευμένη με το νυφικό της, γενέθλια, χρονιάρικα πια τα παιδιά σου, γενέθλια γενέθλια γενέθλια, κοντά η ενηλικίωση, και ακόμα τα κρατάει αγκαλιά και τα θηλάζει εκείνη η παλιά φωτογραφία σου. […]

* απολωλώς: χαμένος

[Ομιλία της Κικής Δημουλά, από το βιβλίο Εκλήθην ομιλήτρια, Ίκαρος, 2022, σσ. 156, 158, 159].

Κείμενο 3
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Προεισαγωγικά θα σας πω την ιστορία του ταγαριού*. Το βρήκα καταχωνιασμένο σε μια παλιά κασέλα. Κι αυτή από το χωριό. Όταν το έδειξα της μαμάς μου γέλασε. Στα φοιτητικά της χρόνια το χρησιμοποιούσε ως τσάντα. Ήταν άβολο γι’ αυτήν τη δουλειά αλλά ήταν τότε της μόδας. Εξέφραζε οικολογικές ανησυχίες επίσης. Μου λέει να το πας της γιαγιάς σου. Ήθελε προφανώς να το ξεφορτωθεί. Δεν ξέρω τι μπορεί να της θύμιζε.
Η γιαγιά μου επιμένει να ζει στο χωριό. Στο σπίτι της έχει θερμοσίφωνα και τηλεόραση. Την επισκέφτηκα στις διακοπές του Πάσχα. Έχω το όνομά της και είμαι η αδυναμία της. Της έδειξα το ταγάρι και συγκινήθηκε. Το είχε φτιάξει η δική της μαμά στον αργαλειό. Ήταν μέρος της προίκας της. «Πράγματα για μια ζωή» σχολίασε. Φυσικά έκανε λάθος στο μέτρημα. Ήδη το ταγάρι είχε χρησιμοποιηθεί από τρεις γενιές. Ήταν βαμμένο με φυτικές βαφές και είχε ωραία λαμπερά σχέδια. Μου διηγήθηκε τα νυχτέρια** που έκαναν τότε υφαίνοντας στον αργαλειό με το φως του λυχναριού. Η μαμά της. Τα έλεγε αυτά με νοσταλγία. Η γιαγιά.
Εν τω μεταξύ η ώρα πλησίαζε εννιά και αντανακλαστικά είχε ανοίξει την τηλεόραση για τις ειδήσεις.
Της λέω γιαγιά γιατί δεν έρχεσαι να μείνεις μαζί μας στην Αθήνα.
– Γιατί τι θα έχω παραπάνω εκεί;
ταγάρι: είδος τσάντας
** νυχτέρι: εργασία κατά τη διάρκεια της νύχτας

[Θανάσης Βαλτινός, Επείγουσα ανάγκη ελέου. Διηγήματα, Εστία, Αθήνα 2016, σσ. 41, 42].

Θέμα Α
Α1. Να αποδώσετε συνοπτικά τους λόγους (παράγραφοι 2-4) για τους οποίους, σύμφωνα με τον συγγραφέα του Κειμένου 1, είναι σημαντικό να μαθαίνουμε ιστορία (70-80 λέξεις).
Μονάδες 15

Η εκμάθηση της ιστορίας είναι σημαντική, διότι καίριες πτυχές του πολιτισμού, της κοινωνίας μας, όπως και των κανόνων που τη διέπουν έχουν διαμορφωθεί κατά το παρελθόν. Ως εκ τούτου, προκειμένου να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και να κατανοήσουμε το παρόν, μάς είναι αναγκαία η γνώση της ιστορίας. Η παρούσα πραγματικότητα, άλλωστε, έχει εν πολλοίς βασιστεί στη δράση ανθρώπων του παρελθόντος. Με τη συνδρομή της ιστορίας, συνάμα, εντοπίζουμε τόσο τα λάθη των προηγούμενων όσο και τις ορθές επιλογές τους. Μπορούμε, έτσι, να σχεδιάσουμε καλύτερα το μέλλον.

Θέμα Β
Β1. Με βάση τα Κείμενα 1 και να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω περιόδους λόγου ως σωστές ή λανθασμένες, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε περίοδο, τη λέξη Σωστό ή Λάθος (δεν χρειάζεται να αναφέρετε συγκεκριμένο χωρίο κειμένου).
α. Το παρελθόν δεν επηρεάζει τις στάσεις και τις αντιλήψεις μας (Κείμενο 1).
β. Μαθαίνουμε ιστορία για να κατανοήσουμε αποκλειστικά το παρελθόν (Κείμενο 1).
γ. Η γνώση της ιστορίας βοηθά να γνωρίσουμε τους εαυτούς μας και τον πολιτισμό μας (Κείμενο 1).
δ. Η επέτειος σχετίζεται και με ευχάριστα και με δυσάρεστα γεγονότα της ζωής (Κείμενο 2).
ε. Μέσω των επετείων το παρελθόν συνδέεται με το παρόν (Κείμενο 2).
Μονάδες 10

α. Λάθος
β. Λάθος
γ. Σωστό
δ. Σωστό
ε. Σωστό

Β2. α. Ποια μορφή έχει ο τίτλος του Κειμένου 1 (μονάδες 4) και ποιος είναι ο επικοινωνιακός του ρόλος; (μονάδες 6)

Ο τίτλος «Γιατί να μαθαίνουμε ιστορία;» έχει τη μορφή ερωτήματος (ευθεία ερώτηση), μέσω του οποίου με τη χρήση α΄ πληθυντικού προσώπου («μαθαίνουμε») γίνεται εμφανές πως πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί συνολικά τους ανθρώπους. Η επιλογή, άλλωστε, της υποτακτικής («να μαθαίνουμε») αντί της οριστικής εμπλουτίζει νοηματικά το ερώτημα, ενισχύοντας τη διάσταση του γιατί αξίζει ή γιατί χρειάζεται να μαθαίνουμε ιστορία.
Με την αξιοποίηση του ερωτήματος στον τίτλο επιτυγχάνεται ο προϊδεασμός του αναγνώστη σχετικά με το περιεχόμενο του κειμένου. Ενώ, παράλληλα, προβληματίζει τον αναγνώστη σχετικά με την αξία της ιστορίας και ελκύει, έτσι, το ενδιαφέρον του.

β. Ποιο υφολογικό αποτέλεσμα έχει η παρεμβολή του ευθέος λόγου στο τέλος της πρώτης παραγράφου: «Γιατί, κύριε, να πρέπει … μέλλον»; (μονάδες 5)
Μονάδες 15

Η ένταξη σε ευθύ λόγο αυτούσιων των όσων έχουν πει κάποιοι φοιτητές στον γράφοντα προσδίδει ζωντάνια και αμεσότητα στο κείμενο, το καθιστά πιο οικείο και πιο βιωματικό. Μέσω των λόγων αυτών, άλλωστε, γίνεται αντιληπτό πως πρόκειται για έναν προβληματισμό που τον έχει αντιμετωπίσει κατ’ επανάληψη ο γράφων. Η παρεμβολή, άρα, του προφορικού αυτού χωρίου ενισχύει την αίσθηση διαλόγου και φανερώνει πως το περιεχόμενο του κειμένου βασίζεται σε συζητήσεις που έχει πραγματοποιήσει ήδη ο γράφων με τους φοιτητές του.

Β3. Πρόθεση της Κικής Δημουλά στο απόσπασμα «Για να επανέλθω … φωτογραφία σου» είναι να ευαισθητοποιήσει τον αναγνώστη σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζει η επέτειος στη διατήρηση της μνήμηςΝα αναφέρετε τρεις (3) διαφορετικές γλωσσικές επιλογές με τις οποίες επιτυγχάνει το στόχο της, παραθέτοντας τα αντίστοιχα χωρία (μονάδες 6) και να εξηγήσετε τη λειτουργία καθεμιάς από αυτές στο κείμενο. (μονάδες 9) Μονάδες 15

Η Κική Δημουλά αξιοποιεί την αντίθεση «Και σε χαρές, και σε απώλειες» προκειμένου να τονίσει πως η επέτειος δεν σχετίζεται μόνο με την ανάμνηση χαρούμενων στιγμών, αλλά και με την υπόμνηση των απωλειών που έχουμε υποστεί ως άτομα ή και ως έθνος. Όπως, άλλωστε, προκύπτει από τη χρήση των αποσιωπητικών «αυτές κι αν δεν θέλουν να ξεχαστούν…» οι απώλειες είναι κυρίως εκείνες που διατηρούνται πιο επίμονα στη μνήμη και διεκδικούν, έτσι, το δικό τους μερίδιο στις επετείους της ζωής μας. Παραλλήλως, η Δημουλά αξιοποιεί τη συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας «είναι ένα δωρεάν μεταφορικό μέσο» προκειμένου να αναδείξει τη βασική λειτουργία κάθε επετείου, που είναι η σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν. Χάρη στις επετείους, άλλωστε, διατηρούμε στη μνήμη μας γεγονότα, πρόσωπα και συναισθήματα.

Θέμα Γ
Γ1. Τι αντιπροσωπεύει το ταγάρι για την οικογένεια της αφηγήτριας;
Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με τρεις (3) κειμενικούς δείκτες.
Εσείς, αν ήσασταν στη θέση της αφηγήτριας, θα κρατούσατε το ταγάρι ή όχι και γιατί; (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15

Το ταγάρι, όπως υποδηλώνεται ήδη από τον τίτλο του κειμένου «Οικογενειακή ιστορία», συνιστά ένα κειμήλιο που διατρέχει την οικογενειακή ιστορία της αφηγήτριας και έχει, έτσι, ιδιαίτερη συναισθηματική αξία. Χάρη στις αναδρομικές αφηγήσεις γίνεται αντιληπτό πως το αντικείμενο αυτό συνδέει «τρεις γενιές» ξεκινώντας από την προγιαγιά της αφηγήτριας («Το είχε φτιάξει η δική της μαμά στον αργαλειό»), προχωρώντας στη γιαγιά της («Ήταν μέρος της προίκας της») και φτάνοντας στη μητέρα της («Στα φοιτητικά της χρόνια το χρησιμοποιούσε ως τσάντα»). Πρόκειται, μάλιστα, για ένα κειμήλιο που διατηρεί την ομορφιά και την υλική του αξία, όπως δηλώνεται από τη σχετική περιγραφή («Ήταν βαμμένο με φυτικές βαφές και είχε ωραία λαμπερά σχέδια»), γεγονός που φανερώνει πως μπορεί κάλλιστα να συνεχίσει να χρησιμοποιείται κι από την ίδια την αφηγήτρια. Αν και δημιουργεί αντίθετα συναισθήματα στη μητέρα της («Ήθελε προφανώς να το ξεφορτωθεί») και στη γιαγιά της («Της έδειξα το ταγάρι και συγκινήθηκε») δεν παύει να αποτελεί ένα πολύτιμο κομμάτι της οικογενειακής τους πορείας.
Προσωπικά θα κρατούσα το ταγάρι, εφόσον μέσω αυτού γίνεται εμφανής η διασύνδεση ανάμεσα σε τόσες γενιές της οικογένειας. Θεωρώ, άλλωστε, πως τέτοιοι είδους οικογενειακά κειμήλια μας επιτρέπουν να διατηρούμε επαφή με το οικογενειακό μας παρελθόν και να δείχνουμε την εκτίμηση και την αγάπη για τα πρόσωπα στα οποία οφείλουμε την ύπαρξή μας.

Θέμα Δ
Δ1. «Αξίζει να μαθαίνουμε για αυτούς τους νεκρούς. Αξίζει να γνωρίζουμε τι έκαναν, πώς σκέφτονταν, πώς ζούσαν». Με αφορμή τη διαπίστωση του συγγραφέα και αξιοποιώντας δημιουργικά τα Κείμενα 1 και 2:
ανα εκφράσετε την άποψή σας για την αξία της ιστορικής γνώσης και
βνα αναφέρετε βιωματικούς τρόπους που μπορούν να καλλιεργήσουν το ενδιαφέρον σας για το ιστορικό παρελθόνΤο κείμενό σας να έχει τη μορφή άρθρου που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας. (350-400 λέξεις)
Μονάδες 30

Η γνώση της ιστορίας φωτίζει το παρόν, καθοδηγεί το μέλλον!

Η εικόνα των μαθητών που κοιτούν με ύφος ανίας τον εκπαιδευτικό την ώρα της ιστορίας είναι οικεία σε όλους μας. Πρόκειται, ωστόσο, για μια κατάσταση που προκύπτει εξαιτίας της ελλιπούς επίγνωσης των όσων έχει να προσφέρει το συγκεκριμένο μάθημα. Αξίζει, επομένως, να διερευνηθούν τα οφέλη της ιστορικής γνώσης, όπως και πιθανοί βιωματικοί τρόποι μέσω των οποίων μπορεί να ενισχυθεί το ενδιαφέρον των μαθητών για το ιστορικό μας παρελθόν.
Οι γνώσεις για το ιστορικό παρελθόν συνιστούν, πρωτίστως, βασικό εφόδιο για την πληρέστερη κατανόηση του παρόντος, δοθέντος πως πολλές πτυχές της κοινωνίας στην οποία ζούμε έχουν διαμορφωθεί ήδη από προηγούμενες γενιές. Χρειάζεται, έτσι, να ιχνηλατήσουμε τα βήματα των παλαιότερων, για να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε τον αντίκτυπο των δικών τους επιλογών στη δική μας πραγματικότητα. Μας δίνεται, συνάμα, μέσω της διαδικασίας αυτής η δυνατότητα να αντιληφθούμε ποιες από τις επιλογές εκείνων υπήρξαν λανθασμένες ή ατελέσφορες και ποιες αποτελεσματικές, ώστε να μη βρεθούμε να επαναλαμβάνουμε τα δικά τους λάθη.
Το παρελθόν, παραλλήλως, επιτρέπει την επίτευξη μιας ουσιαστικότερης γνωριμίας με την ίδια μας την ταυτότητα, εφόσον σημαντικό μέρος των αντιλήψεων, των ιδεών, αλλά και του πολιτισμού μας φτάνει ως εμάς έχοντας ήδη διανύσει εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια. Υπ’ αυτή την έννοια η επίτευξη της ατομικής, καθώς και της εθνικής αυτογνωσίας δεν είναι εφικτή χωρίς τη γνώση της ιστορίας μας. Η μελέτη του παρελθόντος, η γνωριμία με τις συνθήκες υπό τις οποίες δομήθηκε ο τρόπος σκέψης και ζωής των παλαιότερων, όπως και η επίγνωση πως οφείλουμε σημαντικό κομμάτι της ταυτότητάς μας στις προγενέστερες γενιές, μάς βοηθά αφενός να συνειδητοποιήσουμε την αξία της ιστορικής γνώσης και αφετέρου να αντιληφθούμε την ευθύνη που έχουμε απέναντι στις μελλοντικές γενιές.
Προκειμένου, βέβαια, να ενισχυθεί το ενδιαφέρον μας για τη μελέτη του ιστορικού παρελθόντος σημαντική είναι και η αξιοποίηση βιωματικών τρόπων προσέγγισής του. Πιο συγκεκριμένα, ένας θελκτικός τρόπος επαφής με το αντικείμενο αυτό είναι η «προφορική ιστορία», στο πλαίσιο της οποίας οι μαθητές καλούνται να συνομιλήσουν με ηλικιωμένους ανθρώπους και να αντλήσουν πληροφορίες από τις αφηγήσεις τους για γεγονότα του παρελθόντος. Η μέθοδος αυτή, μάλιστα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ιδίως για τη γνωριμία με το παρελθόν της τοπικής κοινότητας, ώστε οι μαθητές να ερευνήσουν και να γνωρίσουν γεγονότα ιδιαίτερης σημασίας για τη δική τους περιοχή. Ενδιαφέρουσα, επίσης, είναι η έρευνα από ομάδες μαθητών για συγκεκριμένα γεγονότα μέσω του Τύπου. Χάρη στο διαδίκτυο, άλλωστε, μπορεί κανείς να έχει πρόσβαση σε εφημερίδες που κυκλοφορούσαν πολλές δεκαετίες πριν.
Η βιωματική εμπλοκή των μαθητών στη διαδικασία της έρευνας καθιστά το μάθημα πιο ενδιαφέρον και παραλλήλως τους επιτρέπει να αντιληφθούν πόσο «ζωντανό» παραμένει το παρελθόν στη μνήμη και στη σκέψη των ανθρώπων. Είναι, νομίζω, ιδιαιτέρως σημαντικό να καθοδηγηθούν οι νέοι στην έγκαιρη συνειδητοποίηση της αξίας της ιστορίας, ώστε να πλουτίσουν από νωρίς και με συστηματικότητα της γνώσεις τους.

Κριτήρια αξιολόγησης

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν 2ες Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις 2023 του Κωνσταντίνου Μάντη - ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα τι είναι Ευρωπαίος δεν μπορεί ποτέ να καλύψει την...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ατομική & εικονική ταυτότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ατομική ταυτότητα Το άτομο κοινωνικοποιείται και οικοδομεί την ταυτότητά του σταδιακά, κατά τη μακρά πορεία από τη γέννησή του έως την εφηβεία, η οποία συνεχίζεται ως...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Η ευγένεια ως ένδειξη του πολιτισμού

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Η ευγένεια ως ένδειξη του πολιτισμού

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Η ευγένεια ως ένδειξη του πολιτισμού του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1 Η ευγένεια ως ένδειξη του πολιτισμού Απόσπασμα από άρθρο του Θεμιστοκλή Κατσαούνη, απόφοιτου ΕΑΠ, Τμήμα Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, 11/01/2020,...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα Ο δεσμός ανθρώπου-ζώου είναι ιδιαίτερα σημαντικός αφού τα κατοικίδια ζώα όχι μόνο παρέχουν...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Κριτήρια επιλογής των θετών γονιών

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Κριτήρια επιλογής των θετών γονιών

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Κριτήρια επιλογής των θετών γονιών του Κωνσταντίνου Μάντη - Η ενημέρωση του παιδιού για το ζήτημα της υιοθεσίας Η συζήτηση για την υιοθεσία δεν διαφέρει από τη συζήτηση για άλλα σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν από κοινού οι...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά» (παραβατικότητα ανηλίκων)

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά» (παραβατικότητα ανηλίκων)

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου «Τα παιδιά δεν πάνε καλά» (παραβατικότητα ανηλίκων) του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά» Τη σπρώχνουν στο έδαφος, της δίνουν άγρια χαστούκια, της τραβάνε τα μαλλιά, την κλωτσάνε. Τη χτυπάνε δύο και τρεις μαζί,...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Τεχνητή νοημοσύνη, fake news & παραπληροφόρηση

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Τεχνητή νοημοσύνη, fake news & παραπληροφόρηση

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Τεχνητή νοημοσύνη, fake news & παραπληροφόρηση του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Πώς η τεχνητή νοημοσύνη εκτοξεύει τα fake news αλλοιώνοντας όσα βλέπουμε γύρω μας Σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη μιμείται όλο και πιο...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Κοσμογονία στην ιατρική: Ο εικονικός γιατρός θα σας δεχθεί σε λίγο

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Κοσμογονία στην ιατρική: Ο εικονικός γιατρός θα σας δεχθεί σε λίγο

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Κοσμογονία στην ιατρική: Ο εικονικός γιατρός θα σας δεχθεί σε λίγο του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Κοσμογονία στην ιατρική: Ο εικονικός γιατρός θα σας δεχθεί σε λίγο Το Kέντρο Εικονικής Περίθαλψης του νοσοκομείου Mercy στο Σεντ...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ηθική της διάθεσης των μοσχευμάτων

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ηθική της διάθεσης των μοσχευμάτων

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ηθική της διάθεσης των μοσχευμάτων του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ηθική της διάθεσης των μοσχευμάτων Το κείμενο του Αντώνη Αντωνιάδη έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό «Θέματα αναισθησιολογίας και εντατικής ιατρικής». Ουδείς θεωρεί...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ενεργός Πολιτειότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ενεργός Πολιτειότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ενεργός Πολιτειότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ενεργός Πολιτειότητα - Συμμετοχική αντίληψη της ενεργού ιδιότητας του πολίτη Η πολιτειότητα, είναι η ιδιότητα του να είναι κανείς πολίτης. Η ενεργός πολιτειότητα περιλαμβάνει την...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Υγιή μωρά με «πειραγμένο» DNA;

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Υγιή μωρά με «πειραγμένο» DNA;

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου Υγιή μωρά με «πειραγμένο» DNA; του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο I: Υγιή μωρά με «πειραγμένο» DNA; 1. Εάν ρωτήσετε οποιοδήποτε ζευγάρι που περιμένει παιδί τι εύχεται για το μωρό του, η πιθανότερη απάντησή του θα είναι:...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Προσωπική & Απρόσωπη Σύνταξη

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Προσωπική & Απρόσωπη Σύνταξη

Προσωπική & Απρόσωπη Σύνταξη Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου του Κωνσταντίνου Μάντη - Η επιλογή μεταξύ προσωπικής ή απρόσωπης σύνταξης στο πλαίσιο ενός μη λογοτεχνικού κειμένου συνιστά μια ενδιαφέρουσα γλωσσική επιλογή, υπό την έννοια πως ο γράφων έχει τη...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Η σημασιολογική λειτουργία των εγκλίσεων

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Η σημασιολογική λειτουργία των εγκλίσεων

Η σημασιολογική λειτουργία των εγκλίσεων Έκθεση Γ΄ Λυκείου του Κωνσταντίνου Μάντη - Με τις εγκλίσεις δηλώνεται πώς θέλουμε να παρουσιάσουμε κάθε φορά αυτό που σημαίνει το ρήμα. Τροπικότητες ονομάζονται οι διάφορες σημασιολογικές λειτουργίες που εκφράζονται με τη...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Μια εκπαίδευση για την Ανθρωπότητα

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Μια εκπαίδευση για την Ανθρωπότητα

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου Μια εκπαίδευση για την Ανθρωπότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο I: Μια εκπαίδευση για την Ανθρωπότητα Εισαγωγικό σημείωμα Στην πραγματεία του "Περί Παιδαγωγικής" (1803) ο Ιμμάνουελ Καντ περιλαμβάνει μια σειρά...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Τα σύγχρονα μουσεία

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Τα σύγχρονα μουσεία

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου Τα σύγχρονα μουσεία του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο I: Τα σύγχρονα μουσεία [1] Οι κοινωνικές, πολιτικές, επιστημονικές, επιστημολογικές και πολιτισμικές αλλαγές που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες, κυρίως από τα...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Ο διάλογος και το χιούμορ στη διδασκαλία

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Ο διάλογος και το χιούμορ στη διδασκαλία

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου Ο διάλογος και το χιούμορ στη διδασκαλία του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1 Ο διάλογος –είτε προέρχεται από ένα πρόσωπο είτε από περισσότερα– ασκεί στην ψυχή του ακροατή έντονη παιδευτική επίδραση, όπως άλλωστε όλα τα...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Λέων Τολστόι «Τι είναι τέχνη»

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Λέων Τολστόι «Τι είναι τέχνη»

Λέων Τολστόι «Τι είναι τέχνη» Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου Κριτήριο Αξιολόγησης του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Τι είναι τέχνη Ο Ρώσος συγγραφέας και στοχαστής Λέων Τολστόι (1828-1910) εξαπολύει στο βιβλίο αυτό μια δριμύτατη επίθεση κατά του...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Η θέση του πολιτισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Η θέση του πολιτισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Η θέση του πολιτισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Κριτήριο Αξιολόγησης του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1 Η θέση του πολιτισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η κοινοτική φιλοδοξία για μια κοινή πολιτιστική πολιτική Το κείμενο αποτελεί διασκευή, για τις...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: «Έμφυλη βία: Ορισμός, Αιτίες και Συνέπειες»

Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: «Έμφυλη βία: Ορισμός, Αιτίες και Συνέπειες»

Έμφυλη βία: Ορισμός, Αιτίες και Συνέπειες Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Κριτήριο Αξιολόγησης του Κωνσταντίνου Μάντη - Το παρακάτω πληροφοριακό κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το δεύτερο κεφάλαιο του «Εκπαιδευτικού Εγχειριδίου για Ενδυνάμωση των Νέων για την Πρόληψη της Έμφυλης...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Γιατί είναι σκόπιμη η εξερεύνηση του Διαστήματος

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Γιατί είναι σκόπιμη η εξερεύνηση του Διαστήματος

Γιατί είναι σκόπιμη η εξερεύνηση του Διαστήματος Έκθεση Γ΄ Λυκείου Κριτήριο Αξιολόγησης του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο I: Γιατί είναι σκόπιμη η εξερεύνηση του Διαστήματος Ενίοτε μας τίθεται από το κοινό το ερώτημα «Γιατί να δαπανούμε χρόνο, προσπάθεια και χρήμα...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Τα οφέλη της...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά» (παραβατικότητα ανηλίκων)

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά» (παραβατικότητα ανηλίκων)

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου «Τα παιδιά δεν...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Κοσμογονία στην ιατρική: Ο εικονικός γιατρός θα σας δεχθεί σε λίγο

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Κοσμογονία στην ιατρική: Ο εικονικός γιατρός θα σας δεχθεί σε λίγο

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Κοσμογονία στην...

Γ ΛυκείουΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Ο διάλογος και το χιούμορ στη διδασκαλία

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Ο διάλογος και το χιούμορ στη διδασκαλία

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄...

Αρθρογραφία

Αρθρογραφία
Λαϊκισμός και κατασκευή ενόχων!
Λαϊκισμός και κατασκευή ενόχων!

Λαϊκισμός και κατασκευή ενόχων!

Ο λαϊκισμός στις μέρες μας ενδεχομένως να είναι μια από τις σοβαρότερες απειλές που γνώρισε ποτέ η Δημοκρατία και η ελευθερία στον πλανήτη μας. Η προϋπόθεση συνοχής της κοινωνίας, ως δομικός λειτουργικός φορέας της Δημοκρατίας, τελεί υπό κατάρρευση. Τι θα μπορούσε λοιπόν να αποτελέσει αντίδοτο στον λαϊκισμό και σε όσα αυτός δυσμενώς επιφέρει στην κοινωνία μας; Πιθανόν να είναι η λογική σκέψη...

Αρθρογραφία
Κατεβαίνοντας προς το 2025…
Κατεβαίνοντας προς το 2025…

Κατεβαίνοντας προς το 2025…

Η Δύση έμαθε από νωρίς να συνδέει την ελευθερία, την επιστήμη, τη δημοκρατία αλλά και το ίδιο το αύριο με το οικονομικό κέρδος. Εφηύρε χρηματιστήρια, τράπεζες, τόκους, άγχος και άχθος αβάσταχτο για τους ώμους των πολιτών, διαλύοντας την πρωτογενή τους επιθυμία για συμμετοχική αλληλεπίδραση στον κοινό βίο.

ΑρθρογραφίαΤοπική Αυτοδιοίκηση
Τόπος και ου-τοπία!
Τόπος και ου-τοπία!

Τόπος και ου-τοπία!

Σε έναν δήμο που έχει ήδη υποφέρει δραματικά κι έχει υποστεί ανήκεστο βλάβη από τα μνημόνια και την εικοσαετή λιτότητα, η επιβολή αυξημένων δημοτικών τελών είναι σχεδόν βέβαιο πως θα λειτουργήσει αδυσώπητα και οριζοντίως προς την επιδείνωση της κατάστασης των πολιτών του και, αν όχι προς την περαιτέρω κατάρρευση, προς την επώδυνη επιχειρηματική επιβάρυνση των επαγγελματιών της περιοχής, η δραστηριότητα των οποίων αποτελεί εν πολλοίς τον ακρογωνιαίο λίθο της οικονομίας του Δήμου Λαμιέων.

Αρθρογραφία
Φανατισμένα αμνοερίφια
Φανατισμένα αμνοερίφια

Φανατισμένα αμνοερίφια

Είναι άξιο απορίας γιατί μέσα στη λειτουργία της Δημοκρατίας, το ίδιο το πολίτευμα να επιτρέπει, ή έστω να ανέχεται, την εμφάνιση φανατικών μορφωμάτων, τα οποία δρουν καταφανώς εις βάρος του; Τι είναι αυτό που καθιστά τη Δημοκρατία δεκτική σε τέτοια φαινόμενα;

ΑρθρογραφίαΤοπική Αυτοδιοίκηση
Εχθρός της Αυτοδιοίκησης ο εμπειρισμός και η διοικητική αγνωσία
Εχθρός της Αυτοδιοίκησης ο εμπειρισμός και η διοικητική αγνωσία

Εχθρός της Αυτοδιοίκησης ο εμπειρισμός και η διοικητική αγνωσία

Η επικίνδυνη αμεριμνησία του πολιτικαντισμού δεν είναι συμβατή ούτε με το θεσμικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης ούτε με την ενάργεια που πρέπει να τη διακρίνει. Το ίδιο σημαντικά ασύμβατη είναι η διοικητική αγνωσία αλλά και ο εμπειρισμός. Η παραλυτικά μικρονοϊκή αντίληψη ότι τοπική αυτοδιοίκηση σημαίνει νομή εξουσίας χωρίς το αντίστοιχο γνωσιακό υπόβαθρο, ούτε μπορεί ούτε πρέπει να αποτελεί πολιτικό κανόνα, αν βεβαίως ο στόχος είναι οι Οργανισμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να λειτουργούν ορθολογικά όντως ως σύγχρονοι οργανισμοί στο πλαίσιο και στα πρότυπα των ευρωπαϊκών δεδομένων. Είναι όμως νοητό το… αυτονόητο;

Αρθρογραφία
Η κρίση των κομμάτων, κρίση της κοινωνίας
Η κρίση των κομμάτων, κρίση της κοινωνίας

Η κρίση των κομμάτων, κρίση της κοινωνίας

Η συμμετοχή των ψηφοφόρων – πολιτών στις εκλογές γίνεται ολοένα και μικρότερη σε σύγκριση με την διογκούμενη αποχή, αποδυναμώνοντας περαιτέρω, μέσα στο παγκοσμιοποιημένο κι εξόχως δύσκολο οικονομικό γίγνεσθαι, την ήδη ασθμαίνουσα Δημοκρατία, η οποία στη χώρα μας δίνει την εντύπωση πως έχει πια ιδεολογική και φιλοσοφική αξία ίσως μόνο για τους ρομαντικούς! Το αποτέλεσμα αυταπόδεικτο: Τα άτολμα κόμματα, άτολμη πολιτική παράγουν.